امروزه عایق بندی شدید ساختمان ها ما را در محیط‌های کاملا بسته و بدون تعامل با محیط محبوس کرده است. بنابراین لزوم وجود یک سیستم تهویه مطبوع بدون آسیب رساندن به محیط زیست ( مبتنی بر گواهینامه WELL ) و با حداقل میزان مصرف انرژی به شدت احساس می‌شود. به همین دلیل است که مفاهیمی نظیر معماری سبز و معماری پایدار در جهت تعامل بیشتر انسان و محیط زیست در دهه‌های اخیر توسط معماران مطرح شده‌ند. در واقع یکی از اصول اصلی معماری سبز الهام از الگوهای موجود در طبیعت در ساختار معماری و بهره‌وری از منابع طبیعی بدون ایجاد آسیب و آلودگی مضاعف است.
انتخاب طراحی صحیح سیستم تهویه مناسب در هر ساختمان، در ارتقای کیفیت سلامت کاربران و نیز برآورده کردن الزاماتی که توسط گواهینامه WELL تعیین شده است نقش بسیار مهمی دارد (مترجم: گواهینامه WELL اولین گواهی حرفه ایست که منحصرا بر ارتباط میان میزان سلامتی استفادهکنندگان از فضاهای داخلی با محیط ساخته شده تاکید دارد). بر اساس اعلام سازمان بهداشت و ایمنی شغلی (OSHA)، تهویه و گرمایش نامناسب میتواند به مشکلات سلامتی مختلفی مانند سردردهای مکرر، تنگی نفس، سرگیجه و حالت تهوع منجر گردد. آلودگی هوا و ایجاد هوای ناسالم و مانده در فضا از دیگر نتایح زیانبار استفاده از تهویه و سیستم گرمایشی نامطلوب است.
هوای داخلی با کیفیت پایین میتواند در برخی موارد از رطوبت، آلایندههای هوا و دمای نامطلوب محیط ناشی شود. فعالیتهای مختلفی مانند تعمیرات و نگهداری روزمره، استفاده از محصولات شیمیایی برای شستشو، و حتی پخت و پز نیز میتواند از کیفیت هوایی که تنفس می‌کنیم بکاهد. استفاده از راهکارهای مناسب برای تهویه مطبوع ساختمان نقش موثری در جلوگیری از این کاهش کیفیت هوا خواهد داشت.
تهویه مطبوع هوشمند به دلیل مزایای بسیار زیادی که در رابطه با محیط زیست و حفظ سلامت کاربران با خود به همراه میآورد، به یکی از جنبههای حیاتی در طراحی ساختمانهای سالم تبدیل شده است. برخی از این مزایا عبارتند از کم کردن آلرژیهای فصلی، کاهش مشکلات مربوط به ایجاد قارچ و پوسیدگی در مصالح ساختمان، و کاهش هزینههای مصرف انرژی.
هر بنا با توجه به ویژگیهای خاصی که دارد نوع خاصی از طراحی تهویه مطبوع را میطلبد و انتخاب سیستم تهویهای که به بهترین شکل ممکن با ساختمان محل کار و نوع حرفه شما همخوانی داشته باشد از اهمیت بسزایی برخوردار است. طراحیهای مختلف میتوانند شامل سیستمهای طبیعی، مکانیکی، و یا ترکیبی از این دو باشند.
بر اساس “هوای استاندارد ساختمان WELL”، ویژگی “اثربخشی تهویه مطبوع” شامل نکات و الزاماتیست که برای دستیابی به هوای داخلی پاکیزه تر و آلودگی کمتر، و در عین حال برای ارتقای سلامت افرادی که به طور روزانه از ساختمانهای دارای گواهینامه WELL استفاده میکنند مورد نیاز است.
هوای استاندارد ساختمان WELL: اثربخشی تهویه مطبوع
این استاندارد شامل ماتریسی از ویژگیهای مختلف به منظور بهبود کیفیت هواست. ” اثربخشی تهویه مطبوع” یکی از این ویژگیهاست (مشخصه شماره ۰۳) که از سه بخش زیر تشکیل شده است:
۱- طراحی سیستم تهویه: به منظور پاسخگویی به الزامات طراحی تهویه مطبوع، مدیران هر پروژه باید یا مطابق با دستورالعمل تهویه هوای ASHRAE، و یا بر اساس دستورالعمل کیفیت هوای داخلی، که حداقل میزان تهویه لازمی که باید در داخل بنا جریان داشته باشد را مشخص میکند عمل کنند.
گزینه دیگری نیز وجود دارد و آن تطابق با الزامات ASHRAE و نیز اثبات این موضوع است که کیفیت هوای محیط در شعاع ۱٫۶ کیلومتری ساختمان، با استاندارد ملی کیفیت هوای محیط آژانس حفاظت از محیط زیست ایات متحده امریکا همخوانی دارد. از ملزومات این استاندارد داشتن هوای پاکیزه کافی در داخل محیط انسانساخت و در عین حال، تضمین شرایط محیطی مورد نیاز کودکان و سالمندان است.
۲- کنترل تعداد استفادهکنندگان از سیستم تهویه: در صورتی که به طور معمول تعداد کاربران یک بنا در هر ۱۰۰۰ فوت مربع ۲۵ نفر یا بیشتر باشد، مطابق با گواهینامه WELL تامین یکی از نیازمندیهای زیر برای مدیران پروژه الزامیست:
– کنترل تعداد استفادهکنندگان از سیستم تهویه به گونهای که میزان کربن دی‌اکسید موجود در فضا را به کمتر از ۸۰۰ واحد در میلیون برساند، یا
– استفاده از پنجرههایی مطابق با ویژگی “پنجره بازشو” در گواهینامه WELL، به طریقی که بتوان با کمک تهویه طبیعی میزان کربن دی اکسید را به کمتر از ۸۰۰ واحد در میلیون کاهش داد.
۳- ایجاد تعادل در سیستم: بر خلاف دو بخش قبلی، تنها یک راه برای ایجاد تعادل در سیستمها وجود دارد؛ زمانی که پروژه ساخت بنا در حال اتمام است باید برای کسب اطمینان از کارکرد صحیح هر سه سیستم گرمایشی، سرمایشی، و تهویه مطبوع (HVAC) آنها را در بهترین حالت ممکن تنظیم کرد. HVAC تنظیم نشده میتواند باعث سرد شدن یا گرم شدن بیش از اندازه بعضی از فضاهای داخلی شود. زمانی یک سیستم از حالت تعادل خود خارج می‌شود که کانالهای هوا به خوبی تعبیه نشده باشند. برای جلوگیری از این مشکل باید کانالهای هوا را با دقت بررسی کرده و اطمینان حاصل نمود که جریان هوا به طور مساوی در سراسر بنا توزیع شده است.
تمامی این بخشها در ارتباط و پیوستگی با یکدیگر و در جهت ایجاد هوای سالمتر و کاهش خطرات مربوط به سلامتی کاربران عمل میکنند.
جهت آشنایی با مزایای تهویه هوشمند و مثالهای موردی به مقاله مزایای تهویه مطبوع هوشمند مراجعه فرمایید.
