در این مصاحبه افتخار داشتیم در خدمت دکتر احسان جبروتی استاد دانشگاه، نقاش و مدیر شرکت تجرید معماری باشیم. موضوع مصاحبه پیرامون سبک‌های طراحی نما در ایران بود و سعی شد مسائل این حوزه را بررسی کنیم. از شما نیز دعوت میکنیم ضمن تماشا این ویدئو از طریق بخش نظرات در زیر برگه در تکمیل بحث به ما کمک کنید تا بحث پخته تر گردد.

خلاصه ای از نکاتی که مطرح شد:

پزشکان می توانند اشتباهات خود را زیر خاک کنند. اما معماران فقط میتوانند برای رفع اشتباهات خود به مشتریان توصیه کنند گیاه پیچک بکارند.
فرانک لوید رایت

انتقاد‌ از نمای شهری

انتقاد‌ از نماهای شهری ناهمگون در این روزگار شبیه به صحبتهای محاوره ای و عادی شده.
کارهای تخصصی و حتی زیربنائی جدی هم در بعضی از حوزه ها صورت گرفته اما هنوز هم همگی به شرایط موجود در نماهای شهری خود انتقاد جدی داریم.
شاید علت آن کیفی بودن مسائل کالبدی معماریست که ارزیابی، کارشناسی و بازرسی آنرا با مشکل مواجه می کند. به عبارتی بسیاری از سازندگان غیر متخصص با بیان اینکه طرح نما (یا کلی تر سبک‌ طراحی نما ) سلیقه ایست از رعایت بسیاری اصول و معیارهای اساسی که باید در این حوزه صورت پذیرد شانه خالی می کنند. مهندسین و پیمانکاران نما هم به دلیل رقابت در گرفتن کار بیشتر یا مشکلات مالی و یا بعضا ناآگاهی، با سلایق نابجای کارفرمایان خود همراه می شوند. لذا می توان با این مقدمه بخشی از مشکل بوجود آمده در بدنه های شهری و ناهمگونی آنرا، فرهنگی تلقی نمود. امری که با اطلاع رسانی و آموزش عمومی می تواند در دراز مدت بهبود یابد.

بایستی یاد آور شویم مسائل کیفی مانند زیبایی و یا اصول مربوط به کالبد ساختمانها ربط چندانی به سلیقه ندارد و اگر چه ارزیابی و نقد آنها مشکل ( یا به عبارتی سهل ممتنع) است، اما غیر ممکن نبوده و اتفاقا دارای ساز و کار کاملا علمی و تخصصی می باشد. اولین قدم در مسیر نقد و بررسی تخصصی مسائل کیفی (با رویکرد استقرائی و استدلال منطقی) تجزیه و تحلیل آنهاست. به عبارتی می توان با طبقه بندی و مقایسه مسئله به بررسی آن پرداخت. لذا در این مقال و در اولین گام به طبقه بندی انواع نماهای موجود در سطح شهرمان می پردازیم. امید است این روند در ادامه به استنتاجی منطقی و اثر بخش برای بررسی سبک‌های طراحی نما منجر شود.

دسته بندی پوسته‌های نما

شاید بتوان نماهای موجود در شهر مشهد را از نظر سبک‌های طراحی نما به پنج دسته طبقه بندی نمود:

دسته اول نماهایی است که دارای هیچ گونه خصیصه سبکی مشخصی نیست و صرفا بر اساس سلایق شخصی کارفرمایان حاصل می شود
دسته دوم نماهای التقاطی است که در آن سبکهای مختلف نما با هم ترکیب می شوند و تنها معیار انتخاب عناصر در آنها ترکیب فرمی است و نه اصول سبکی یا حتی مسائل کارکردی و اقلیمی
دسته سوم را می توان معماری های سنتی یا تجدید حیات گرا معرفی نمود که در آن طراح تلاش دارد معماری مربوط به یک دوره تاریخی گذشته را با رعایت تمام اصول و ضوابط آن باز تولید کند. البته قاعدتا با توجه به شرایط اجرائی و نیازهای متفاوت امروزی تفاوتهایی جزئی اجتناب ناپذیر است. لیکن سعی طراح بر این است که این تفاوتها را در سبک‌ طراحی نما به حداقل برساند.
دسته چهارم سبک منطقه گرا است که در آن معمار سعی می کند تا ساختارهای ارزشمند معماری گذشته را شناسایی و حفظ نموده و فرمها یا کارکردها یا حتی تکنیکهای مربوط به آن و در دوره بخصوص را با شرایط روز استحاله نموده به بیانی جدید اما با هویت نائل آید.
و دسته آخر سبک‌های طراحی نما را می توان با عنوان نئو مدرن معرفی نمود که در آن معمار بدون در نظر گرفتن مسائل تاریخی و هویتی گذشته صرفا بر اساس ساختار، عملکرد، فرم و ایده تلاش می کند بهترین نتیجه را ارائه نماید.

در ادامه به این مساله پرداخته شد که چه عوامل مدیریتی و یا شیوه ارزیابی در سطح شهر باعث گردیده تا ناهماهنگی موجود از ترکیب سبک های مطرح شده در نماهای شهری حادث گردد. موضوعات مطرح شده در این گزارش قابل کارشناسی و تحلیل علمی است و لذا این سخن را شاید بتوان مقدمه ای برای آن تلقی نمود. لذا مجددا از شما دعوت میکنیم با گذاشتن نظرات ارزشمند خود در پایین همین برگه در تکمیل این سخنان به ما کمک نمایید.

ضمناً پیشنهاد می‌شود جهت اطلاعات بیشتر در زمینه معماری مقاله معماری Holestic در پوسته نما را مطالعه فرمائید.